Περί Τέχνης (II)

.
.
Έχω μπροστά μου τoν έξοχο τόμο της «Ένωσης Καθηγητών Καλλιτεχνικών Μαθημάτων» με κείμενα και συνομιλίες του Ανρί Ματίς, δώρο καλής φίλης.
Τα βιβλία όπου οι εικαστικοί στοχάζονται πέρα απ' το έργο τους, μου δίνουν την αφορμή αντίστοιχα κι εγώ να κινηθώ, να δώσω μορφή στα αισθήματά μου, να βγω να από τον λήθαργο του παρόντος. Λέει κάπου ο Ματίς: "Ο, τι δεν είναι απαραίτητο, είναι επιζήμιο". Απλή κουβέντα, δωρική, ο νοών νοείτω σε μια εποχή που έχει απολέσει το μέτρο σχεδόν οριστικά. Ειπωμένη όμως από έναν ζωγράφο μιας γενιάς που δεν κατέλυσε παρά για να αναδημιουργήσει.
Αλλού λέει πάλι ο Ματίς: "Αυτή η ελευθερία (του 20ού αιώνα) δεν θα έχει αξία παρά μόνον αν μπει στο δρόμο μιας παράδοσης. Παράδοση δεν σημαίνει συνήθεια ". Θα ήθελα να επιμείνω σ' αυτή τη φράση σ' ένα τόπο κι ένα χρόνο στον οποίο κάθε τι που σχετίζεται με την παράδοση θεωρείται οπισθοδρομικό και ντεμοντέ. Όμως η ύπαρξή μας ήταν, είναι και θα είναι παράδοση. Ο έρωτας και ο θάνατος.
Ό,τι μας υπερβαίνει, επίσης. Η φύση στέκει παραδοσιακή, γιαυτό και πάντα νέα. Τώρα, ποια βαθύτερη αναπηρία οδηγεί στην υποκατάσταση των ουσιωδών από τα ανούσια, γιατί
ο πολιτισμός περνά την πιο ευημερούσα υλικά περίοδό του και ταυτόχρονα την πιο φτωχή πνευματικά, γιατί η παραμυθία εκπίπτει στην αφασία, αυτά είναι ερωτήματα στα οποία έχουν δοθεί απαντήσεις, που όμως δεν αρκούν να υψώσουν τη ζωή μας από την έρημο, "όταν τα μέσα έχουν χάσει το στόχο, πρέπει να επανέλθει κανείς στις ουσιαστικές Αρχές που δημιούργησαν την ανθρώπινη γλώσσα. Έτσι οι Αρχές παίρνουν ζωή και ξαναδίνουν ζωή".
Ξέρω ότι τότε που ειπώθηκαν τα παραπάνω λόγια, οι συνθήκες ήταν το ίδιο στεγνές. Αλλά ο Ματίς ποθούσε το ύδωρ το ζωοποιόν. Όλοι οι μεγάλοι καλλιτέχνες του επαναστατικού μοντερνιστικού κινήματος αναζήτησαν τούτη την αρχέγονη γλώσσα, ερήμην ωστόσο της ιστορίας - διότι οι σημασίες,  αιώνες τώρα, προδίδονται, "ο πολιτισμός μας δεν έχει ανάγκη από ζωγράφους..."
Εχουμε όμως εμείς ανάγκη την Ποίηση! Στο κείμενο των διαρκών ψευδαισθήσεων είμαστε το περιθώριο της αληθείας.