.
.
Δεκαετία '70. Είναι τότε που ο Τσαρούχης, σε πλήρη ωριμότητα, εγκαινιάζει τον εσωτερικό διάλογο με την Αναγέννηση. Έχει προηγηθεί ο Μάης του '68 στη Γαλλία, ο Τσαρούχης έχει ζήσει τα γεγονότα. Το κίνημα βρίσκεται σε ακμή, οι νέοι με τα μακριά μαλλιά ονειρεύονται, ο Τσαρούχης συγχρονίζεται. Η ελληνική ζωγραφική αθωώνεται.
Το έργο σε διπλή variation (σκούρο και ανοιχτό φόντο, μέρα και νύχτα) παριστάνει τον Άγιο Σεβαστιανό στο κέντρο, αριστερά και δεξιά δυο στρατιώτες. Στο στήθος του νέου, βέλη που μόλις έχουν τοξευτεί. Τα τρία σώματα είναι σε χαλάρωση, παρόλο τον συγκλονισμό του θέματος. Στην παραλλαγή της νύχτας υπάρχει το χέρι του Θεού σε ευλογία προς τον άγιο, στην παραλλαγή της μέρας, που είναι πιο πολύ χάραμα, αυγή, το χέρι του Θεού δεν υπάρχει. Παρά τις εξωτερικές πηγές φωτισμού στις φιγούρες, είναι κυρίαρχη η έλλειψη σωματικού βάρους, συνδυάζεται περίτεχνα, τολμώ να πω, το σοβαρότερο αίτημα του ζωγράφου: η σύνοψις των δύο μεγάλων εικαστικών παραδόσεων, Ανατολής και Δύσης.
Το ίδιο αλάνθαστα συνδυάζεται και το ζήτημα της προοπτικής, έλλειψη και ύπαρξη βάθους παιγνιδίζουν με ευρηματικότητα, ο χώρος λειτουργεί συμβολικά, υπομνηματικά, τόσο όσο χρειάζεται για να αναδείξει τις μορφές. Η μαγεία της νύχτας και η μαγεία της μέρας υποβάλλονται με μιαν απλή αλλαγή φόντου, ξημερώνει. Αιώνες τώρα το πανάρχαιο δράμα επαναλαμβάνεται. Κι εδώ βρίσκεται το εν απλότητι μεγαλείο, το δράμα δεν περιγράφεται, δεν βιώνεται συναισθηματικά. Εικονίζεται. Γιαυτό οι φιγούρες του αγίου και των εκτελεστών παριστάνονται απαθείς, δεν πάσχουν, θύτες και θύμα εξαγνίζονται στη ματιά του ανθρώπου που ορά. Οι στρατιώτες ντυμένοι τη θερινή στολή κι ο νεαρός μάρτυρας με τονισμένο το λινό ασπρόρουχο, κέντρο της νυχτερινής σύνθεσης, τοποθετούν τον μύθο σύγχρονα και στην καρδιά των νοημάτων που θέλησε να μας δείξει ο στοχαστής ζωγράφος. Τη νύχτα συμβαίνουν τα θαύματα και τη νύχτα γίνονται αντιληπτές οι οριακές σημασίες. Φως εκ των άνω με την ευλογία του ποιητού και πατρός, φως στη φύση του εφήβου και άνθος του έρωτα. Οι ανώτερες δυνάμεις του Θεού, οι δυνάμεις του εξιδανικευμένου έρωτα του ανθρώπου, οι κατώτερες δυνάμεις της εξουσίας και της καταστολής.
Το καλό και το κακό, αν κοιταχτούν νηφάλια, οδηγούν στην αλήθεια, τούτο η ελληνική σοφία κατόρθωσε να το φανερώσει. Και ο Τσαρούχης είναι επίγονος. Το έργο του σημαίνει και θα σημαίνει, από την πλευρά βεβαίως της αυτογνωσίας και της ταυτότητας, σηματοδότης σε καιρούς αλλήθωρους, διεθνιστικής ανεπάρκειας και έκπτωσης των βασικών στόχων.
Έως ότου η ύπαρξη επιθυμήσει ξανά την υπέρβαση. Με λογισμό και μ' όνειρο.
